Hallo (excentrieke) wijnliefhebbers! Heb je een overvloed aan pruimen in je tuin of wil je gewoon een keer experimenteren met zelfgemaakte wijn? Pruimenwijn is een heerlijke, fruitige variant op traditionele druivenwijn. Het proces is relatief eenvoudig en vereist geen professionele apparatuur, maar wel geduld en hygiëne. In deze blog neem ik je mee van de verse pruim tot het moment dat je de wijn in je glas schenkt. We baseren ons op bewezen recepten voor ongeveer 5 liter wijn, maar je kunt de hoeveelheden zelf schalen. Laten we snel beginnen!
Benodigde Ingrediënten
Voor een basisrecept van 5 liter pruimenwijn heb je het volgende nodig:
- Pruimen: 3-5 kg rijpe of overrijpe pruimen (bij voorkeur zoete variëteiten zoals Victoria of Opal voor meer smaak). Gebruik verse, onbespoten pruimen voor de beste kwaliteit.
- Suiker: 1,5-2 kg kristalsuiker. Dit voedt de gist en bepaalt het alcoholgehalte (rond de 10-12%).
- Water: 4-5 liter gefilterd of gekookt water (om bacteriën te vermijden).
- Gist: Wijn gist (bijv. Saccharomyces cerevisiae, verkrijgbaar bij brouwwinkels). Gebruik geen bakkersgist, want die geeft een slechte smaak.
- Gistvoedingszout: 2-5 gram, om de gist te helpen fermenteren.
- Pecto-enzymen: 1-5 gram (of volgens verpakking), om meer sap uit de pruimen te halen door de celwanden af te breken.
- Optioneel: Citroenzuur (1-2 theelepels) voor zuurtebalans, of sulfiet (kaliummetabisulfiet) voor stabiliteit en langere houdbaarheid (niet essentieel voor beginners, maar verlengt de bewaartermijn tot meer dan 6 maanden).
Benodigde Materialen
Wijnmaken vereist specifieke hulpmiddelen om besmetting te voorkomen en het proces te controleren. Hier een overzicht:
- Gistingsvat of emmer: Een grote plastic emmer (10-20 liter) met deksel voor de eerste fermentatie.
- Gistingsfles: Een glazen of plastic fles (5-10 liter) met smalle hals voor de hoofdgisting.
- Waterslot en rubberen stop: Om CO2 te laten ontsnappen zonder zuurstof binnen te laten, essentieel tegen oxidatie.
- Zeef of kaasdoek: Voor het filteren van pulp en pitten.
- Hevelslang: Een slang met kraan om wijn over te hevelen zonder bezinksel mee te nemen.
- Hydrometer: Meet het suikergehalte (specifieke gravity, SG) om het alcoholpercentage te berekenen. Streef naar een start-SG van rond 1.090-1.100.
- Thermometer: Om de temperatuur te controleren (ideaal 18-24°C voor gisting).
- Flessen en kurken: Schone wijnflessen (ca. 6-7 voor 5 liter), kurken en een kurkapparaat.
- Overig: Reinigingsmiddel (bijv. sulfietoplossing), roerlepel, maatbeker en etiketten voor je flessen.
Al deze materialen zijn te koop bij brouwwinkels zoals Braumarkt. Budget: rond € 50-100 voor starters.
Stapsgewijs Plan: Van Pruim tot Glas
Volg deze stappen zorgvuldig. Het hele proces duurt 2-6 maanden, afhankelijk van rijping. Werk altijd schoon: desinfecteer alles met een sulfietoplossing en spoel na.
Stap 1: Voorbereiding van de Pruimen (Dag 1)
- Was de pruimen grondig met water en een beetje soda om vuil en wilde gisten te verwijderen. Snijd rotte delen weg.
- Halveer de pruimen en verwijder de pitten (dit voorkomt bittere smaken). Kneus ze met een stamper of blender tot een pulp.
- Doe de pulp in de gistingsemmer. Voeg pecto-enzymen toe volgens de verpakking en laat het minimaal een nacht (of 12-24 uur) inwerken bij kamertemperatuur. Dit verhoogt de sapopbrengst.
Stap 2: Most Maken en Gist Starter (Dag 2)
- Voeg 4-5 liter warm water toe aan de pulp en roer goed.
- Meet met de hydrometer het suikergehalte. Voeg de helft van de suiker (ca. 750g-1kg) toe en roer tot opgelost. Pas aan tot SG rond 1.090.
- Activeer de gist: Los een zakje gist op in lauw water met een snufje gistvoedingszout. Laat 10-15 minuten staan tot het schuimt.
- Voeg de gist toe aan de most en roer.
Stap 3: Pulpgisting (Dag 2-4)
- Dek de emmer af met een doek (niet luchtdicht) en laat 2-3 dagen fermenteren op een warme plek (20-25°C). Roer dagelijks meerdere keren om de ‘hoed’ (bovenlaag pulp) onder te dompelen. Je hoort borrelen en ruikt fermentatie.
- Dit extraheert smaak en kleur uit de schillen.
Stap 4: Zeven en Hoofdgisting (Dag 4-5)
- Zeef de most door een kaasdoek of zeef om pulp en pitten te verwijderen. Knijp de pulp goed uit voor maximaal sap.
- Giet het gefilterde sap in de gistingsfles. Voeg de rest van de suiker toe (opgelost in warm water) en vul aan met water tot 5 liter.
- Plaats het waterslot en laat gisten op een koele, donkere plek (18-22°C). De gisting duurt 1-2 weken; controleer met de hydrometer tot SG onder 1.000 daalt (droge wijn).
Stap 5: Overhevelen en Klaren (Week 2-4)
- Hevel de wijn over naar een schone fles, laat het bezinksel (droesem) achter. Dit heet ‘racken’.
- Voeg optioneel bentoniet toe voor klaring (volg verpakking). Laat 1-2 weken staan tot helder.
- Herhaal overhevelen indien nodig.
Stap 6: Bottelen (Maand 1-2)
- Proef de wijn: Als te droog, voeg een beetje suiker toe voor zoetere wijn (maar pas op voor hergisting).
- Hevel in schone, gesteriliseerde flessen. Kurk af en label met datum en type.
- Bewaar liggend op een koele, donkere plek.
Stap 7: Rijpen en Genieten (Maand 3+)
- Laat de wijn 3-6 maanden rijpen voor optimale smaak. Pruimenwijn is vaak na 3 maanden drinkbaar, maar verbetert met tijd.
- Schenk in een glas en proost! Serveer gekoeld bij 10-12°C.
Tips en Waarschuwingen
- Hygiëne: Besmetting is de grootste vijand; reinig alles grondig om azijnvorming te voorkomen.
- Temperatuur: Te warm leidt tot snelle, slechte gisting; te koud stopt het proces.
- Variaties: Voeg kruiden zoals kaneel of citroen toe voor smaak. Voor sterkere wijn, meer suiker.
- Problemen oplossen: Als gisting stopt, controleer temperatuur of voeg meer gist toe. Gebruik geen metaal; plastic of glas is beter.
- Houdbaarheid: Zonder sulfiet ca. 6 maanden; met sulfiet langer.
- Veiligheid: Alcohol maken is legaal voor eigen gebruik, maar drink verantwoordelijk.
Zelf pruimenwijn maken is een lonende hobby die je verbindt met de natuur. Probeer het uit en deel je ervaringen! Heb je vragen? Laat een reactie achter. Proost op je eerste fles! 🍷
Veelgestelde vragen zelfgemaakte pruimenwijn
Hoeveel pruimen heb ik nodig voor 5 liter pruimenwijn?
Voor 5 liter wijn gebruik je gemiddeld 3 tot 5 kilogram rijpe of overrijpe pruimen. Zoete variëteiten zoals Victoria of Opal geven een vollere, rondere smaak.
Kan ik ook bevroren pruimen gebruiken?
Ja, bevroren pruimen werken goed en laten vaak meer sap los na het ontdooien. Laat ze volledig ontdooien voordat je ze kneust en verder verwerkt.
Hoe lang moet pruimenwijn rijpen?
De meeste pruimenwijnen zijn na 3 maanden drinkbaar, maar de smaak verdiept zich als je ze 6 maanden of langer laat rijpen.
Welke gist is geschikt voor pruimenwijn?
Gebruik wijn gist zoals Saccharomyces cerevisiae voor een schone, stabiele vergisting. Vermijd bakkersgist, omdat die een minder aangename smaak geeft.
Heb ik sulfiet nodig om pruimenwijn te maken?
Sulfiet is niet verplicht, maar het verlengt de houdbaarheid en verkleint de kans op infecties. Zonder sulfiet is de wijn doorgaans tot 6 maanden goed houdbaar.
