Zoete, zachte perziken zijn een van de grootste geschenken van de zomer. Als je een overvloed aan perziken hebt, zorg er dan voor dat je er wat opzij zet om een partij perzikwijn voor jezelf te maken!
Perzikwijn is een van onze favoriete landwijnen om van te genieten – het smaakt naar zomer in een fles en het is perfect als het gekoeld wordt geserveerd met een kaasplankje op een warme zomeravond. Als je nieuw bent in het maken van je eigen zelfgemaakte wijn, geen zorgen! Deze verbeterde handleiding begeleidt je stap voor stap door het proces, zodat je met vertrouwen je eigen perzikwijn kunt maken. Laten we gaan brouwen!
Receptenkaart & Checklist Perzikwijn (voor ca. 4 liter)
Gebruik deze checklist als je boodschappenlijst en voorbereiding. Zo weet je zeker dat je alles in huis hebt voordat je begint.
Ingrediënten:
- Perziken: 1,5 kg (rijp, vers of bevroren)
- Suiker: 1 – 1,2 kg kristalsuiker
- Water: ca. 3,5 liter (bronwater of gefilterd water, geen kraanwater met chloor)
- Wijnmakersgist: 1 zakje (bv. Red Star Premier Blanc of een andere fruitwijngist)
- Pecto-enzym: 1 theelepel (voor een heldere wijn)
- Zuurmix (Acid Blend): 1 theelepel (voor balans in de smaak)
- Tannine: ¼ theelepel poeder of 1 kop sterke, afgekoelde zwarte thee
- Gistvoeding: 1 theelepel (sterk aanbevolen voor een gezonde vergisting)
- Stabilisatie (optioneel, maar aanbevolen): 1/2 theelepel Kaliumsorbaat en 1 geplet Campden tablet (Kaliummetabisulfiet)
Benodigdheden:
- Primaire fermentatie-emmer (min. 6-8 liter): Een voedselveilige emmer met deksel en gat voor een waterslot.
- Glazen fles (Carboy/Demijohn) van 4-5 liter: Voor de tweede gisting.
- Waterslot en rubberen stop: Om CO2 te laten ontsnappen zonder dat er zuurstof bij komt.
- Hevel (Auto-siphon): Om de wijn over te brengen zonder het bezinksel te verstoren.
- Hydrometer en maatcilinder: Essentieel om de gisting te volgen en het alcoholpercentage te bepalen.
- Grote lepel of spatel: Om te roeren.
- Zeef of kaasdoek: Om de pulp van de most te scheiden.
- Wijnflessen, kurken en een kurkapparaat (of beugelflessen).
- Sterilisatiemiddel: Bijvoorbeeld een sulfietoplossing of Star San.
Is perzikwijn zoet?
De magie van het maken van je eigen wijn is dat je het volledig kunt aanpassen! Met deze handleiding leer je hoe je het proces kunt sturen om een droge, halfzoete of zoete perzikwijn te maken. Het geheim zit in het meten met de hydrometer en de keuze om na de gisting al dan niet te stabiliseren en na te zoeten.
Welke kleur heeft perzikwijn?
De kleur van je uiteindelijke wijn hangt sterk af van de blos van de perzikhuiden. Als je perziken veel rood hebben, krijg je een koraal- of zelfs roze wijn. Als je perzikhuiden erg oranje of bleekgeel zijn, zal je wijn dichter bij het gele spectrum zijn.
De Ingrediënten Uitgelicht
Perziken
Gebruik rijpe, verse perziken. Ontpit ze, snijd ze in plakjes en vries ze vervolgens in. Het invriezen van de perziken breekt de celwanden af, waardoor ze hun sap en smaak veel gemakkelijker vrijgeven tijdens de gisting.
Pro-tip: Laat de schillen op de perziken! Dit voegt niet alleen een prachtige kleur toe aan je wijn, maar ook complexiteit en tannines.
Suiker
Gewone kristalsuiker is prima. Wees niet bang voor de hoeveelheid! De gist zal het grootste deel van de suiker omzetten in alcohol. De hoeveelheid suiker die je toevoegt bepaalt het potentiële alcoholpercentage. Een zoete wijn betekent niet per se meer suiker aan het begin, maar eerder restsuiker aan het eind.
Gist
Gist is de motor van het proces. Hoewel wilde gist mogelijk is, geeft een gekochte wijnmakersgist (zoals Red Star Premier Blanc) een veel voorspelbaarder en betrouwbaarder resultaat, wat ideaal is voor beginners. Elke gist heeft een specifieke alcoholtolerantie, wat invloed heeft op hoe droog je wijn kan worden.
Wijnadditieven (De Smaakmakers)
- Pecto-enzym: Perziken bevatten veel pectine, wat een troebele waas kan veroorzaken. Dit enzym breekt de pectine af en zorgt voor een heldere wijn.
- Zuurmix & Tannine: Fruitwijnen missen vaak de natuurlijke zuren en tannines van druiven. Deze toevoegingen zorgen voor balans, structuur en een “mondgevoel” dat voorkomt dat de wijn waterig of vlak smaakt. Een kop sterke zwarte thee is een prima huis-tuin-en-keuken-alternatief voor tanninepoeder.
- Gistvoeding: Dit is als een vitaminepil voor je gist. Het bevat stikstof en mineralen die zorgen voor een krachtige en volledige vergisting, en verkleint de kans op een “gestokte” gisting.
Hoe maak je Perzikwijn: Het Stappenplan
Volg deze stappen nauwkeurig voor het beste resultaat. Wijnmaken is een proces van geduld en hygiëne.
Stap 1: Hygiëne is Alles!
Voordat je begint: steriliseer alles wat in contact komt met de wijn. Dit is de belangrijkste regel om besmetting en bederf te voorkomen. Gebruik een speciaal middel zoals Star San of een sulfietoplossing volgens de aanwijzingen op de verpakking. Denk aan je emmer, deksel, lepel, hevel, maatcilinder, etc.
Stap 2: De Most Maken (Dag 1)
- Plaats de bevroren, gesneden perziken in de primaire fermentatie-emmer.
- Breng ongeveer 2 liter water aan de kook en los hierin alle suiker (1,2 kg) volledig op. Giet deze hete siroop over de bevroren perziken in de emmer. De hitte helpt om nog meer sap en kleur te onttrekken.
- Voeg de rest van het koude water toe tot je ongeveer 4,5 liter in totaal hebt. Roer goed door.
- Wacht tot het mengsel is afgekoeld tot kamertemperatuur (onder de 25°C). Dit is cruciaal, want een te hoge temperatuur doodt de gist.
- Voeg de pecto-enzymen, zuurmix en tannine (poeder of thee) toe. Roer krachtig door om alles goed te mengen.
Stap 3: Meten en Gist Toevoegen (Dag 1)
- Neem met een gesteriliseerde pipet of maatbeker een monster van de vloeistof (de most) en vul hiermee je maatcilinder.
- Laat de hydrometer voorzichtig in de maatcilinder zakken. Lees het Soortelijk Gewicht (SG) af waar de vloeistof de schaal raakt. Noteer deze waarde! Een goed start SG is rond de 1.085-1.090. Dit geeft je een potentieel alcoholpercentage van 11-12%.
- Strooi de gist en de gistvoeding over de bovenkant van de most. Roer na 15 minuten voorzichtig door.
- Sluit de emmer goed af met het deksel en plaats het met water gevulde waterslot. Binnen 24-48 uur zou je de eerste bubbels moeten zien. Zet de emmer op een donkere plek met een stabiele temperatuur (18-24°C).
Stap 4: De Primaire Vergisting (Dag 2-10)
- Roer de wijn de eerste 5-7 dagen dagelijks minstens één keer krachtig door. Dit kan door het deksel te openen en te roeren met een gesteriliseerde lepel, of door de hele emmer te zwenken. Dit voegt zuurstof toe voor de gistontwikkeling en zorgt ervoor dat de drijvende fruitpulp ondergedompeld blijft.
- De activiteit in het waterslot zal na een paar dagen heftig zijn en daarna langzaam afnemen. Na 7-10 dagen is de meest stormachtige gisting voorbij.
Stap 5: Overhevelen (Racking) naar de Fles
- Zodra de activiteit in het waterslot aanzienlijk is verminderd (bv. één bubbel per minuut), is het tijd om de wijn van de pulp en het dode gistbezinksel (de droesem) te scheiden.
- Zet je primaire fermentor op een tafel en de schone, gesteriliseerde glazen fles (carboy) op de grond.
- Gebruik een gesteriliseerde hevel om de wijn over te brengen. Zuig de wijn door een zeef of kaasdoek om de perzikpulp op te vangen. Zorg ervoor dat het uiteinde van de hevel boven de dikke laag bezinksel op de bodem van de emmer blijft.
- Vul de glazen fles tot aan de hals, zodat er zo min mogelijk lucht (zuurstof) boven de wijn staat. Plaats de rubberen stop met het waterslot op de fles.
Stap 6: Secundaire Gisting en Klaren (1-3 Maanden)
- Laat de wijn nu met rust op een koele, donkere plek. De gisting zal heel langzaam doorgaan en de wijn zal beginnen te klaren.
- Na een maand of twee zie je een nieuwe laag fijn bezinksel op de bodem. Je kunt de wijn nogmaals overhevelen naar een schone fles om hem nog helderder te krijgen. Dit is optioneel maar wordt aanbevolen.
- De gisting is volledig gestopt wanneer er geen bubbels meer uit het waterslot komen en de SG-waarde stabiel is onder de 1.000 (meestal rond 0.992-0.996) gedurende meerdere dagen. Meet dit met je hydrometer.
Stap 7: Stabiliseren, Zoeten en Bottelen
Dit is de stap waar je beslist hoe zoet je de wijn wilt hebben.
- Voor een droge wijn: Als je tevreden bent met een volledig droge wijn (het SG is onder 1.000), kun je direct bottelen.
- Voor een (half)zoete wijn (AANBEVOLEN METHODE):
- Voeg Kaliumsorbaat en een geplet Campden tablet toe aan de wijn zoals voorgeschreven. Dit “stabiliseert” de wijn en voorkomt dat de gist opnieuw actief wordt als je suiker toevoegt.
- Wacht 24-48 uur.
- Maak een suikersiroop (1 deel water, 2 delen suiker, even verwarmen tot het is opgelost en weer laten afkoelen). Voeg de siroop in kleine hoeveelheden toe, proef tussendoor, tot de gewenste zoetheid is bereikt.
Hevel de uiteindelijke wijn over in gesteriliseerde flessen, laat een paar centimeter ruimte onder de kurk, en sluit ze af.
Stap 8: Rijpen (3+ Maanden)
Dit is misschien wel de moeilijkste stap: wachten! Vers gebottelde fruitwijn kan scherp smaken. Bewaar de flessen liggend op een koele, donkere plek voor minimaal 3 tot 6 maanden. De smaken zullen zich ontwikkelen, verzachten en samensmelten tot een heerlijke, gebalanceerde wijn.
Belangrijke Vragen & Probleemoplossing
Moet ik Campden tabletten (sulfiet) gebruiken?
Campden tabletten (Kaliummetabisulfiet) zijn een vorm van sulfiet die de wijnmaker gebruikt om ongewenste bacteriën en wilde gisten te doden. Het wordt ook gebruikt om de wijn te stabiliseren voor het bottelen.
Hoewel sommige wijnmakers het vermijden, is het voor beginners sterk aan te raden, vooral als je een zoetere wijn wilt maken. Waarom? Zonder stabilisatie kan overgebleven gist de toegevoegde suiker in de fles gaan vergisten. Dit creëert gas (CO2) dat niet kan ontsnappen, waardoor de druk oploopt en je “flessenbommen” kunt creëren. Veiligheid voorop!
Hoe weet ik het alcoholpercentage?
Hiervoor gebruik je de metingen van je hydrometer in een simpele formule: (Begin SG – Eind SG) x 131.25 = Alcohol % (ABV).
Voorbeeld: (1.090 – 0.995) x 131.25 = 12.47% alcohol.
Mijn gisting start niet! Wat nu?
Geen paniek. Wacht minstens 48 uur. Controleer de temperatuur; als het te koud is, verplaats de emmer naar een warmere plek. Als er dan nog niets gebeurt, is je gist mogelijk niet levensvatbaar geweest. Je kunt een nieuw zakje gist ‘activeren’ in een kopje lauw water met een lepel suiker en dit toevoegen.
Er zit schimmel op mijn wijn!
Als het witte, dunne vlekjes zijn, kan het een onschuldige gistfilm zijn. Als het groen, zwart of harig is, is het waarschijnlijk schimmel door onvoldoende hygiëne. Helaas is de wijn dan vaak niet meer te redden en kun je beter opnieuw beginnen.
Veelgestelde vragen
Is perzikwijn altijd zoet?
Nee, de zoetheid van perzikwijn kun je zelf bepalen. Door de gisting te volgen met een hydrometer en eventueel te stabiliseren en na te zoeten, kun je een droge, halfzoete of zoete wijn maken.
Welke kleur krijgt perzikwijn?
De kleur van de wijn hangt af van de kleur van de perzikhuiden. Perziken met veel rood geven een koraal- of roze kleur, terwijl oranje of bleekgele perziken een meer gele wijn opleveren.
Waarom moet ik de wijn stabiliseren?
Stabiliseren met kaliumsorbaat en een Campden tablet voorkomt dat de gist opnieuw actief wordt na het toevoegen van suiker. Dit is belangrijk om te voorkomen dat er gas ontstaat in de fles, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden.
